Nông nghiệp văn minh trước hết phải là nền nông nghiệp an ninh

Báo NNVN đã bàn thảo mang PGS.TS Vũ Trọng Khải, chuyên gia độc lập về chính sách sản xuất nông nghiệp và nông thôn, vòng quanh vấn đề này.

Theo PGS.TS Vũ Trọng Khải, trước nhất, chúng ta phải đồng ý mang nhau thế nào là 1 nền nông nghiệp tân tiến. Ông cho rằng ko phải cứ khiến nhà kính, khiến nhà lưới thật phổ quát thì ấy là nông nghiệp tiến bộ. mà 1 nền nông nghiệp tân tiến thì phải giải quyết được 3 mục tiêu: phát hành kinh tế, phát hành văn hóa - xã hội, kiểm soát an ninh môi trường thọ thái thiên nhiên và nhân bản.

ấy là mục đích tổng quát. Trên hạ tầng ấy, cần xác định những mục tiêu cụ thể của từng thời đoạn sản xuất bằng các tiêu chí chi tiết và thành lập 1 hệ thống chính sách phục vụ cho mục đích đó. chế độ phải huy động được mọi nguồn lực từ quốc gia, công ty, dân cày và nước ngoài để đầu cơ vào nông nghiệp (nhân lực, vốn và công nghệ).

Thưa ông, một nền nông nghiệp tiến bộ thì yêu cầu tối thiểu của nó phải là gì?

Muốn với 1 nền nông nghiệp tiến bộ, trước nhất, ta phải lấy mức tối thiểu là 1 nền nông nghiệp an toàn cho người phát triển, người tiêu dùng trong và ngoài nước, an ninh cho môi trường sinh thái.

bây giờ chúng ta đã đích thực an ninh thực phẩm hay chưa? Tiêu chuẩn an toàn tối thiểu của nông nghiệp Việt Nam bây chừ là VietGAP. Hàng năm, ngành nông nghiệp vẫn đang công nhận chỗ A, chỗ B, chỗ C đạt tiêu chuẩn VietGAP…

nhưng diện tích, sản lượng nông phẩm đạt tiêu chuẩn VietGAP chiếm được bao nhiêu phần trăm? Còn lại một diện tích bự, sản lượng to chưa đạt tiêu chuẩn VietGAP hay bất cứ tiêu chuẩn an ninh thực phẩm nào khác, mà vẫn đang nghiễm nhiên được lưu thông, mua sắm trên thị trường nội địa. đó là một nền nông nghiệp đang đầu độc cả dân tộc một cách hợp lí, với đúng vậy không?

Lượng nông sản khiến ra mỗi năm, phần nhiều đang được cung cấp cho sắp 100 triệu người trong nước, phần nhỏ tuổi còn lại dành cho xuất khẩu.

thị trường 100 triệu dân rất lớn, rất quan trọng. Chính vì thế, điều trước tiên mà nền nông nghiệp tiến bộ phải làm cho được là cung ứng cống phẩm bình an cho toàn phường hội. Tiêu chuẩn VietGAP đã là tiêu chuẩn thấp nhất thì phải nỗ lực khiến cho bằng được.

trong thời gian tới, Bộ NN-PTNT cần thành lập và khai triển chương trình non sông toàn dân tạo ra theo tiêu chuẩn VietGAP để cung ứng nông phẩm bình an cho thị trường nội địa. Chỉ nông sản đạt tiêu chuẩn VietGAP trở lên mới được lưu thông, buôn bán. nông sản không đạt tiêu chuẩn VietGAP thì dứt khoát ko được cho lưu thông.



PGS.TS Vũ Trọng Khải: Nông nghiệp tân tiến phải bảo kê môi trường thọ thái. Ảnh: è Trung.

Mặt khác, một nền nông nghiệp an ninh phải bảo đảm phục vụ đủ nhu cầu dinh dưỡng cho mọi người dân Việt Nam. 1 nền nông nghiệp văn minh trước hết phải đảm bảo bình yên dinh dưỡng cho đông đảo mọi gia đình, người dân Việt Nam. Họ phải sở hữu kỹ năng tậu đủ lương thực và thực phẩm theo nhu cầu dinh dưỡng cho mình.

bình an dinh dưỡng không hề chỉ diễn đạt trong việc cung cấp đủ nhưng còn là đúng có mọi nhu cầu của người dân theo từng lứa tuổi. lĩnh vực nông nghiệp Việt Nam cần phải hướng đến mục đích an ninh dinh dưỡng cho từng đối tượng người dân Việt Nam.

một đòi hỏi cần thiết khác của nền nông nghiệp tân tiến là phải bảo vệ môi trường sinh thái. Đầu thập niên 1990, nước ta đã thực hiện chương trình 327 về phủ xanh đất trống, đồi núi trọc. bên cạnh đó, khi thực hành chương trình này, chúng ta đã mang 1 quan niệm không đúng là cứ cây nào phủ xanh, đất trống đồi núi trọc thì đều là rừng.

Năm 2006, chúng ta lại mang chủ trương chuyển 100 ngàn ha rừng tự nhiên nghèo sang trồng cao su. trong khoảng chủ trương đấy, lâm trường Minh Đức ở Bình Phước sở hữu hơn 40 nghìn hecta rừng thiên nhiên, nay đã biến thành vườn cao su, điều, bưởi da xanh …

đó là chủ trương sai trái, vì rừng cao su, rừng keo lai, rừng tràm… là những loại rừng chỉ với 1 mẫu cây, nên không thể bảo vệ được môi trường sinh thái. Muốn bảo vệ được môi trường thọ thái, thì phải là rừng thiên nhiên, dù là rừng tự nhiên nghèo.

vì rừng tự nhiên là rừng hỗn giao, đa tầng, đa lớp chia thành thảm thực vật xum xuê nên mới giữ được nước, khiến giảm bầy. đàn lụt hủy hoại nặng năn nỉ miền Trung cách đây không lâu là 1 bài học bự cho việc rừng tự nhiên bị tiêu diệt trong phổ biến năm qua.

Để bảo vệ môi trường thọ thái, rừng tự nhiên phải được coi là 1 bộ phận quan trọng nhất của kết cấu cơ sở vật chất sinh thái của đất nước. mang quan điểm đấy, tôi cho rằng Bộ NN-PTNT cần xây dựng và triển khai 1 chương trình nước nhà tái lập rừng tự nhiên ở Đông Bắc, Tây Bắc…, khác lạ ở Tây Nguyên.

Nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp lanh lợi, nông nghiệp số… là những khái niệm nhưng người ta đang nhắc đến phổ thông chỉ cần khoảng qua. đó có phải là những yếu tố của nông nghiệp văn minh không, thưa ông?

vận dụng công nghệ cao trong sản xuất và quản lí là một trong những yếu tố rất cần thiết để tân tiến ngành nông nghiệp.

mà nhắc đến việc vận dụng khoa học cao, thì với 3 yếu tố phải được tạo ra. trước hết, phải huấn luyện một tầng lớp dân cày với học, những “thanh nông tri điền”, các nông dân nhiều năm kinh nghiệm, thay thế cho “lão nông tri điền”, cha truyền con nối.

Chỉ với 1 lực lượng công tích trẻ được huấn luyện, lành nghề thì mới thực hiện được rẻ tiêu chuẩn VietGAP, vận dụng công nghệ cao. cần phải có chế độ dạy nghề nông free cho con em nông dân mang điều kiện học kết thúc phải trở về làm cho nông dân.



PGS.TS Vũ Trọng Khải: Phải huấn luyện các dân cày chuyên nghiệp, "thanh nông tri điền". Ảnh: è cổ Trung.

Luật Đất đai cần phải được sửa đổi theo hướng thừa nhận quyền bốn hữu đất đai của dân cày, tạo cơ sở pháp lý để thúc đẩy tích trữ, tập kết ruộng nương. nếu ko có tích tụ, tụ hội ruộng đất, những người nông dân được huấn luyện nghề sẽ không sở hữu đất dụng võ. đời nào học ngừng trở về nhà vẫn chỉ quản lý 5 - 7 công đất? Họ cần được điều hành 1 diện tích sản xuất đủ mập để hữu ích thế kinh tế theo quy mô.

tích trữ, giao hội ruộng nương khiến cho ngày càng tăng quy mô sử dụng đất của mỗi trang trại để hữu ích thế kinh tế theo quy mô. tàng trữ ruộng nương là cách trang trại sử dụng vốn của mình (vốn tích lũy hay vốn vay) để sắm thêm ruộng rẫy.

Còn tập hợp ruộng đất là vài nông trại sáp nhập phát hành 1 trang trại to hơn bằng bí quyết tình nguyện hay tậu bán. đó là cơ sở vật chất tạo dựng vùng phát hành tụ hợp, chuyên môn hóa phát triển bền vững và hiệu quả cao, nhờ ứng dụng kỹ thuật tân tiến.

tạo ra cánh đồng lớn hiện giờ ở 1 số địa phương chẳng hề là tàng trữ hay tập kết ruộng nương, mà thực chất chỉ là giao hội sản xuất, theo lý lẽ “liền đồng, cộng trà giống, khác chủ”. những chủ ruộng vẫn là các nông dân nhỏ nên rất ko vững bền bởi khó quản lí trong việc thực hành tiêu chuẩn kĩ thuật như VietGAP…, và các quy định khác của phát hành theo giao kèo.

yếu tố thứ ba là ảnh hưởng kỹ thuật công nghệ trong nông nghiệp. Nông nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt có một vấn đề rất nan giải là chuyển đổi khí hậu. vì thế, phải đầu tư mạnh cho khoa học công nghệ, nhất là nhân công kỹ thuật để sở hữu được những chuyên gia đầu ngành nghề, nghiên cứu mua ra những giống và công nghệ mới vừa thích nghi được mang chuyển đổi khí hậu, vừa giải quyết được nhu cầu thị trường.

Trong một nền nông nghiệp tân tiến, dân cày và doanh nghiệp sẽ đóng vai trò như thế nào trong việc sinh ra các chuỗi giá trị nông sản?

xưa nay, chúng ta kể phổ quát về chuỗi giá trị nông phẩm, nhưng mà ko ai kể rõ trong chuỗi đó, vai trò từng chủ thể tham gia là như thế nào. do vậy, cần phải khiến rõ nội dung này.

Trong mỗi một chuỗi trị giá nông sản, hai chủ thể cần thiết nhất là doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ nông phẩm và nông dân mang những nông trại của họ.

dân cày là chủ thể cần thiết đầu tiên trong chuỗi trị giá nông sản. dân cày ở đây phải là nông dân được tập huấn, làm cho chủ các nông trại gia đình bự nhờ tích tụ, tụ hội ruộng rẫy, qua đấy mới tạo ra vùng tạo ra tập hợp, chuyên môn hóa để cung ứng nông phẩm vật liệu định hình về số lượng và chất lượng cho doanh nghiệp chế biến.



PGS.TS Vũ Trọng Khải: tổ chức và nông dân là hai chủ thể cần thiết nhất của chuỗi giá trị nông phẩm. Ảnh: è cổ Trung.

Chủ thể cần thiết thứ 2 là tổ chức chế biến, tiêu thụ nông sản. đơn vị phải áp dụng kỹ thuật cao tức tốc bởi với thể đầu tư mua được ngay. Doanh nghệp phải vào vai trò nhạc trưởng của chuỗi liên hiệp, miêu tả qua việc cung ứng đầu vào cho dân cày, khác lạ là giống. do chỉ với đơn vị thế hệ biết giống nào thích hợp mang khoa học chế biến và thị trường tiêu thụ.

1 điều nữa vô cùng quan trọng là công ty phải làm cho khuyến nông để buộc nông dân sản xuất theo đúng thứ tự, nhằm đạt được số lượng và chất lượng thích hợp mang công nghiệp chế biến và thị trường tiêu thụ.

Trong chuỗi trị giá nông phẩm, điểm mạnh của công ty là giải quyết được những khó khăn nhưng mà nông dân không thể giải quyết: thị trường tiêu thụ và thương hiệu, công nghệ và vốn. Về vốn, tổ chức không hề cung cấp vốn cho dân cày giống như nhà băng, nhưng mà là ứng trước vốn ưng chuẩn việc cung ứng giống, vật tư đầu vào, chỉ dẫn kỹ thuật…

Điểm yếu của tổ chức là không bao giờ trực tiếp thực hiện rẻ các khâu phát hành sở hữu tính sinh học, mà chỉ với nông trại gia đình mới khiến cho được điều này. Ngay cả ở Mỹ và những nước phát hành khác, trang trại gia đình luôn là nhóm phát triển nông sản chủ yếu, chứ ko phải tổ chức.

Lý bởi vì rất đơn giản, như câu nhưng mà những cụ đã đúc kết “Nhất thì, nhì thục”. thì là đúng khi, thục là đúng phương pháp. làm cho nông nghiệp nhưng mà sai cách, lỡ thời chắc chắn thất bại, dù có phân bón nhiều, giống thấp.

ai làm được “Nhất thì, nhị thục”? ấy phải là những người nhưng mà lợi ích của họ gắn sở hữu cống phẩm sau cùng của toàn bộ trật tự tạo ra nông nghiệp. tương tự, chỉ có trang trại gia đình và nông trại cá nhân ko mang cấp điều hành trung gian thế hệ thực hiện được “Nhất thì hai thục”.

bên cạnh đó, dân cày, nhất là các nông dân phệ, cần phải được tụ hợp vào những hợp tác phường (HTX). bởi doanh nghiệp chẳng thể cứ tiếp tục thỏa thuận mang từng nông trại, nhưng mà phải ký có 1 mối manh là HTX. các HTX nông nghiệp đích thực đầu tiên phải bởi vì những dân cày "lớn" sáng lập và điều hành, nông dân "nhỏ" cộng thừa hưởng lợi trong khoảng những HTX này.

Chỉ có những dân cày "lớn" mới với nhu cầu và kĩ năng liên kết chia thành những HTX, chứ chẳng phải các hộ nông dân nhỏ lẻ. Hơn nữa, chỉ với họ mới sở hữu đủ năng lực quản lý HTX, ứng dụng khoa học cao, đạt hiệu quả bự, tiến đến đủ năng lực khó khăn với doang nghiệp trong hoạt động cung cấp dịch vụ đầu vào, đầu ra cho nông dân.

Xin cảm ơn ông!